Categorie: Nieuws SUSPACC

Research lecturer Vincent Voet heeft het afgelopen jaar samen met het onderzoeksteam van het lectoraat Duurzame Kunststoffen van NHL Stenden Hogeschool Emmen nieuwe duurzame materialen ontwikkeld die kunnen dienen als inkt voor 3D printers. De publicatie die Voet hierover schreef is uitgebracht door The American Chemical Society in het vooraanstaande tijdschrift ACS Omega. Voet: ‘We hebben hard gewerkt aan het onderzoek en zijn er trots op dat we met ons onderzoek bijdragen aan een duurzame toekomst.’

Duurzaam 3D-printen
The American Chemical Society is de toonaangevende uitgever van internationale publicaties op het gebied van de chemische wetenschap. Het artikel is de eerste wetenschappelijke publicatie voor NHL Stenden. Voet: “We hebben duurzaam hars ontwikkeld op basis van hernieuwbare grondstoffen. Onder invloed van uv-licht kan het hars in een 3D-printer uitharden tot kunststof. De innovatieve inkt kan worden geproduceerd tegen een competitieve kostprijs. Met deze ontwikkeling komt het gebruik van duurzame materialen in 3D-printen een stap dichterbij.”

Onderwijs
De ontwikkeling van duurzame kunststoffen is een speerpunt van de technische opleidingen in Emmen. Studenten van onder andere Chemie, Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek en Werktuigbouwkunde werken tijdens hun opleiding regelmatig met deze innovatieve materialen. Omdat duurzaamheid een steeds belangrijker onderwerp in de technische sector is, kiezen veel studenten ervoor om zich hierin verder te specialiseren. Zo is een student van de opleiding Chemie afgestudeerd op dit onderzoek.

Partners
Het onderzoek dat Voet heeft uitgevoerd deed hij niet alleen. “Deze publicatie is het resultaat van een intensieve samenwerking tussen het lectoraat Duurzame Kunststoffen van NHL Stenden, de onderzoekgroep Macromolecular Chemistry and New Polymeric Materials van de Rijksuniversiteit Groningen, KNN Bioplastic en SymbioShape.” Het project is medegefinancierd door de provincie Friesland vanuit het Fryslân Fernijt programma.

De publicatie is openbaar en te lezen op de website van ACS Omega (https://pubs.acs.org/doi/pdf/10.1021/acsomega.7b01648)

Emmen/Brandenburg -Voor het versterken van de groene chemie en de Biobased Economy in onze regio zijn internationale betrekkingen cruciaal. Emmen werkt sinds enige tijd actief aan nauwe samenwerkingsverbanden met het cluster Plastics and Chemicals in Brandenburg, Duitsland. In april 2017 zijn de eerste contacten gelegd op het 2^de Biobased Economy congres in Potsdam. Tijdens dat congres heeft Cor Kamminga (zie foto) namens de Taskforce Groene Chemie/BBE de ontwikkelingen en perspectieven in Emmen en de DutchTechzone gepresenteerd.

In januari 2018 is hieraan een vervolg gegeven door een bezoek van Roel Folkersma, Pieter Faber (lobbyist bij de EU namens vier Noordelijke gemeenten) en Cor Kamminga aan Potsdam. Doelstelling van dat bezoek was het schetsen en voorbereiden van een meer strategisch programma gericht op perspectiefvolle samenwerking. In dat programma is een cruciale rol weggelegd voor het bedrijfsleven van beide zijden. Met de directie van het Plastics and Chemicals cluster is hier in een actieve sessie een concrete aanzet toe gegeven. De Duitse partners pakken dit nu verder op. Zij komen op korte termijn met een uitgewerkt programma; zo mogelijk nog uit te voeren voor de zomer van 2018 Hierin wordt ook DutchTechzone meegenomen.

Een ander onderdeel van het recente bezoek was het leggen van contacten met het Fraunhofer-Institut für Angewandte Polymerforschung IAP in Potsdam. Er is daar uitgebreid gesproken met de directie. De verwachting is dat Frauenhofer een voorname rol gaat spelen in het eerder genoemde programma dat nu in ontwikkeling is.

Al met al een intensief bezoek waar we als regio absoluut mee verder kunnen.

Voor meer informatie neem contact op met Roel Folkersma

Het SPIC (Sustainable Polymer Innovation Cluster) in Emmen richt zich op duurzamere polymeren. Dat kunnen zowel fossiele plastics zijn die worden gerecycled als biopolymeren. ‘Innovatie is broodnodig voor de Nederlandse kunststofindustrie. Prijsconcurrentie is vrijwel geen optie.’

Gerard Nijhoving, directeur van Senbis Polymer Innovations, ziet het SPIC in eerste instantie als een bundeling van hardware – labapparatuur, machines – die de SPIC-partners in Emmen in hun bezit hebben. Het initiatief wordt opgezet door de oprichters Senbis, Morssinkhof en Cumapol, maar zoekt aansluiting met meerdere partijen.

‘Het mooie is dat we een groot deel van het complete R&D-traject in thermoplasten (o.a. PET, PBS, PEF, PA, PHA, PP, PE, PLA) afdekken. Deze focus heeft vanzelfsprekend te maken met de expertise die de drie partners hebben opgebouwd. We richten ons op thermoplasten. Binnen deze groep ligt de focus op een drietal processen: polycondensatie, het spinnen van multifilamenten en 3D-printen.’

Innovatie is volgens Nijhoving hard nodig om aan de prijsdruk in de kunststoffenmarkt te ontsnappen. 3D-print-technologie is zo’n ‘ontsnappingsluik’. ‘Het is een revolutionaire techniek die veelbelovend is voor industriële toepassingen. Grote bedrijven als BASF zien er daarom ook brood in, vandaar dat deze multinational het Emmense bedrijf Innofil3D heeft overgenomen. Er is wel nog verder onderzoek nodig om de kwaliteit van 3D-geprinte kunststoffen te verbeteren. Qua materiaaleigenschappen voldoen deze momenteel nog niet aan de norm. Binnen het SPIC kunnen we een bijdrage leveren aan het verhogen van de kwaliteit.’

Lees verder het uitgebreide artikel op Agro & Chemie.

Op vrijdag 7 juli opende Drents gedeputeerde Henk Brink samen met wethouder Bouke Arends uit Emmen een proeftraject van het eerste biocomposieten fietspad in Nederland aan de Dordsestraat in Emmen. Een uniek project in het kader van het Nederlands-Duitse INTERREG VA project ‘Bio-Economie in de Non-Food Sector’. Het fietspad is gemaakt van biocomposiet en is recyclebaar. Het proeftraject richt zich onder andere op de aanlegmethoden, de levensduur, slijtage, fietscomfort, ecologie en kleurverandering.

Vier proeven in één
Het unieke fietspad is verdeeld in vier stukken. Ieder stuk bestaat uit een andere samenstelling van biocomposiet en heeft een andere toplaag. Biocomposiet wordt gemaakt van (hout-)vezels en biohars. De levensduur van biocomposiet is minstens gelijk aan beton of staal. Met het proeftraject wordt de komende 2 jaar de constructie en het fietscomfort van de verschillende toplagen getest. Studenten van de Stenden Hogeschool zullen diverse tests uitvoeren vanuit het initiatief Green PAC.

Partners
Het biocomposieten fietspad is ontwikkeld in een samenwerking met Duitse en Nederlandse ondernemers en kennisinstellingen: Sweco Nederland, EVA-Optic, Stenden Hogeschool, Green PAC, Naftex en BG&M Bouw. De ontwikkeling wordt organisatorisch en financieel ondersteund door de Europese Unie in het samenwerkingsprogramma ‘INTERREG VA Deutschland-Nederland’ (o.a. door provincie Drenthe, Niedersachsen en min. EZ), Recreatieschap Drenthe en gemeente Emmen. De belangrijkste doelstellingen van dit programma zijn de verhoging van de innovatiekracht en werkgelegenheid in de regio. De materialen voor het fietspad worden geassembleerd in Emmen. Ingenieursadviesbureau Sweco is verantwoordelijk voor de aanleg van het Eco-Dynamisch Fietspad.

Toekomstplannen
De initiatiefnemers verwachten dat meer proeftrajecten volgen. De benodigde kennis hiervoor is in de regio aanwezig. Zo zijn er  toepassingsmogelijkheden voor fly-overs, fietsbruggen en bijvoorbeeld fietspassages in drassige natuurgebieden. Maar ook vervanging van hardhouten planken van voetgangers- en fietsbruggen biedt kansen. De toepassing van biocomposiet voor verlichtingsmasten is al een stap verder. De eerste demonstratietrajecten waarbij zowel de lichtmast als de armatuur van biocomposiet zijn, worden al gerealiseerd.

Ecodynamische verlichting
In de nabijheid van het traject staan ook enkele voorbeelden van biocomposieten lantaarnpalen op basis van ecodynamische verlichting. De ecodynamische verlichting maakt gebruik van LED en slimme sensoren, waarmee de lichtkleur en lichtintensiteit wordt geregeld.

Fiby Products, is de naam van de nieuwe composietenfabriek in Emmen. De fabriek is een joint venture waarin de kennis van composiet en van de infra- en transportmarkt wordt gecombineerd en richt zich op het maken van onder andere tank- en containeroplossingen voor vervoer, sluisdeuren en bruggen. Wethouder Bouke Arends van Emmen en Drents gedeputeerde Henk Brink openden de fabriek vandaag officieel.

     

Composiet al vervanger voor beton of staal
Composiet is een materiaal dat wordt gemaakt van vezels en hars. De levensduur van composiet is minstens gelijk aan beton of staal en biedt daarmee tal van toepassingsmogelijkheden. Medeoprichter Jos ter Laak: “Met onze fabriek zien we vooral groeikansen in de transportsector en bij infrastructurele werken. Momenteel werken we in de fabriek aan acht composieten sluisdeuren voor de provincie Drenthe.” Groot voordeel van composiet is dat het naast dezelfde sterkte als beton of staal, vele malen lichter is en minder onderhoud nodig heeft. En juist dat biedt milieuwinst. Zo worden kipperbakken voor vrachtwagens een stuk lichter met als gevolg minder brandstofverbruik en minder uitstoot van CO2.

Drenthe met Emmen als basis
De keuze om in Emmen te vestigen was snel gemaakt. Initiatiefnemer Derk Jan Weeke: “De provincie Drenthe en gemeente Emmen vinden initiatieven die bijdragen aan het verduurzamen van de economie belangrijk en hebben goed geholpen om de fabriek hier te krijgen.” Tijdens de officiële opening van de fabriek werd dit ook benadrukt door gedeputeerde Henk Brink en wethouder Bouke Arends.

Impuls voor de werkgelegenheid
De initiatiefnemers van de fabriek zijn van mening dat de composietenmarkt de komende jaren alleen maar zal groeien. Zo verwacht Fiby Products de komende twee jaar circa 15 fulltime medewerkers aan te trekken. En ook dat vinden de provincie en gemeente belangrijk. Wethouder Bouke Arends: “Emmen behoort tot de top 5 van groene chemie regio’s in Nederland. Met de komst van Fiby Products zien we dat deze lijn doorzet, juist ook in de maakindustrie. Bovendien worden er nieuwe banen gecreëerd en dat koester ik.”

Drenthe en de regio Zuidoost-Drenthe met Emmen als middelpunt maken zich sterk om uit te groeien tot dé regio waar het gaat om de ontwikkeling en productie van (groene) kunststoffen, composieten, vezels en garens. En met succes. Met de recente opening van een uniek biocomposieten fietspad en de composietenfabriek Fiby Products, wordt het groene, economische en innovatieve klimaat van Drenthe verder versterkt.

   

Vergroening en verduurzaming
Composiet is een materiaal dat wordt gemaakt van vezels en hars. In het geval van het fietspad van houtvezels en biohars. De levensduur van (bio)composiet is minstens gelijk aan beton of staal. De provincie Drenthe en gemeente Emmen zetten in op dergelijke ontwikkelingen, omdat ze bijdragen aan de verdere vergroening en verduurzaming van de regionale economie.

Samenwerking als sleutel voor vernieuwing
De gemeente en provincie hebben deze ontwikkelingen als belangrijke speerpunten opgenomen in hun beleidsplannen. Wethouder Bouke Arends: “De gemeente Emmen stimuleert innovatie en ontwikkelingen rond kunststoffen met nadruk op duurzaam, biobased en circulair. We treden faciliterend op tussen onderwijs en ondernemers. Het biocomposieten fietspad is hier een prachtig voorbeeld van. ” Gedeputeerde Henk Brink vult aan: “Het mooie om te zien bij projecten als het fietspad, is dat juist de samenwerking tussen verschillende, in dit geval zelfs internationale, partijen zorgt voor vernieuwing en innovatie. En dat creëert kansen voor onze industrie om voorop te lopen in een snel veranderende markt.”

Op 15 juni vindt de Biobased Challenge Groningen Airport Eelde plaats bij de RLS1957. De provincie Drenthe en de gemeente Tynaarlo willen het gebied rondom de luchthaven de komende jaren ontwikkelen. Vanuit die gedachte dagen de provincie en gemeente organisaties, ondernemers en kennisinstellingen uit om met goede ideeën te komen voor het benutten van de biobased potenties en aanwezige kwaliteiten in en rond de luchthaven. TIjdens de Challenge worden de beste ideeën in kaart gebracht en deze krijgen de mogelijkheid zich te ontwikkelen tot uitvoerbare businesscase. 

Ontwikkelen van een Field Lab
De beste ideeën die tijdens de bijeenkomst van de 15de worden uitgewerkt kunnen een plek krijgen in het ‘Field Lab’. Dit Field Lab biedt de rust en de ruimte om te experimenteren, pionieren en ideeën tot bloei te brengen. Vooronderzoek wijst op kansen voor verduurzaming, biobased producten en bio-energie. Denk aan het oogsten van biomassa uit het landschap of proefvelden voor specifieke teelt van biomassa. Innovatieve toepassingen in de bouw of kunststoffenindustrie, experimenten voor verwaarding van reststromen, bio-energie en verduurzaming van de bedrijfsomgeving.
Daarnaast zijn de provincie en gemeente opzoek naar kansrijke koppelingen met cultuur, educatie en duurzame logistiek. Het Field Lab ondersteunt levensvatbare ideeën en projecten die waarde toevoegen aan het gebied en innovatief van karakter zijn.

De Biobased Challenge
Om een eerste verkenning te maken en in contact te komen met de mogelijke pioniers van het gebied, organiseren de provincie en gemeente op donderdag 15 juni een netwerkbijeenkomst. Doel van de bijeenkomst is om gezamenlijk de biobased mogelijkheden voor het gebied te ontdekken, kansrijke ontwikkelingen te signaleren en alvast na te denken over concrete projecten. De beste ideeën worden uitgenodigd voor het Field Lab.

Programma

12.00 uur	Inloop met lunch
13:00 uur	Welkom door dagvoorzitter Jaap Jepma van Noordtij
13:05 uur	Achtergrond en aanleiding door Everd Uneken, provincie Drenthe
13:10 uur	Uitleg werkwijze door dagvoorzitter
13:15 uur	Presentatie vooronderzoek en selectie thematafels
13:20 uur	Deelnemers in groepen naar thematafels om na te denken over kansrijke ontwikkelingen
14:20 uur	Pauze
14:30 uur	Vervolg en verdieping aan de thematafels.
	Welke challenges zijn kansrijk, wat is daar voor nodig? Hoe organiseer je dat?
15:15 uur	Terugkoppeling Biobased Challenges
15:35 uur	Stemmingsronde Field Lab
15:45 uur	Afsluiting en borrel

 

Aanmelden
Wilt u meedoen? Meld u dan voor donderdag 1 juni aan via het aanmeldformulier. Kent u iemand voor wie deze Challenge ook interessant is? Neem die persoon dan mee en meld hem of haar ook aan.

Let op! Er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar.

De groene economie versnellen en de chemische sector in deze regio wereldwijd op de kaart zetten. Dat is de gezamenlijke ambitie van Chemport Europe. Op 7 februari jl. is het nieuwe ‘ecosysteem’ gelanceerd: de Noord Nederlandse focus op biobased chemie. Binnen Chemport Europe krijgt de bestaande bedrijvigheid in de regio een krachtige impuls, worden nieuwe (inter)nationale ondernemingen aangetrokken en krijgen veelbelovende start-ups een vliegende start.

Alles wordt groen: grondstoffen en energie
Voor de ontwikkeling van innovatieve duurzame chemicaliën en producten zijn gewassen zoals aardappelen, suikerbieten en tarwe nodig. De Nederlandse agrarische sector heeft daarvoor
de hoogste opbrengst per vierkante meter en is uiterst efficiënt en in hoge mate georganiseerd. Een prachtige basis om de vergroening van de chemie op te funderen. Op het gebied van warmte en kracht scoort het ecosysteem uitstekend; er wordt nu al 8 gigawatt groene stroom en 500 megawatt aan windenergie opgewekt. En dat is nog maar het begin: de regio blijft stevig investeren in hernieuwbare energie.

Aansluiting: ketens en verbindingen
Ondernemingen in de chemie kunnen in Chemport Europe aansluiten bij bestaande ketens. Daardoor kan de chemie in dit ecosysteem in hoog tempo verduurzamen en vergroenen. Er ontstaat een circulaire economie doordat verschillende ondernemingen in dezelfde sector actief zijn en grondstoffen met elkaar uitwisselen: intermediate chemicals rondom Delfzijl, polymeren en vezels rondom Emmen. Ondernemingen die zich vestigen kunnen aansluiten op netwerken voor stikstof en waterstof, terwijl ook afvalwaterzuivering centraal geregeld is. De aanwezige infrastructuur met havens, luchthavens, spoorlijnen en snelwegen belooft verbindingen met markten overal ter wereld, voor inkoop én verkoop.

Werken aan de toekomst: kennis en talent
Binnen Chemport Europe werkten de Rijksuniversiteit Groningen en diverse hogescholen intensief samen. Er zijn proeftuinen waar de vonk van de wetenschap het vuur van de innovatie laat oplaaien. Zo ontstaan nieuwe ideeën voor duurzame producten en toepassingen. Daarnaast zijn er meerdere mbo-opleidingen, waar jonge mensen met talent voorbereid worden op functies in de logistiek, agri-business, energiesector en chemische industrie. Talent dat veel kan betekenen voor de toekomst van de groene chemie.

Gedeelde ambitie: snelle besluitvorming
Ondernemers met ambities om de kansen te verzilveren die de groene chemie biedt, zijn welkom in Chemport Europe. De gedeelde ambitie van ondernemers, overheden en onderwijs zorgt voor vlotte besluitvorming en vergunningen. Ook de milieubeweging staat achter de vergroening van de chemie. De tijd tussen plan en werkelijkheid is daardoor kort in Chemport Europe.

Bezoek de website van Chemport voor meer informatie.

Met ingang van 1 januari 2017 zal Applied Polymer Innovations (API) haar activiteiten met een nieuwe eigenaar voortzetten onder de naam Senbis Polymer Innovations B.V.

In de afgelopen jaren heeft API, naast het verstrekken van R&D-diensten, met succes de opbouw van het spin-off bedrijf Innofil3D gerealiseerd. Innofil3D is uitgegroeid tot een toonaangevende producent van monofilamenten voor 3D-printing. Dit nieuw marktsegment heeft een groot potentieel en vereist focus en verdere investeringen. Voor API bestond echter de ambitie om een grotere markt te bereiken en om diensten uit te breiden. Daarnaast herkende API nieuwe spin-off mogelijkheden die nieuwe inspanningen en investeringen vergen. De splitsing van de twee bedrijven en de eigenaar was dan ook een logische keuze.

De nieuwe eigenaren van Senbis Polymer Innovations zijn twee lokale ondernemers, de heer Gerard Nijhoving en de heer Wilfred Hadders. Gerard Nijhoving werkte de afgelopen jaren als business developer op het gebied van zowel duurzame materialen en energie. Wilfred Hadders is een ervaren ondernemer en de directeur van Sunoil Biodiesel. Beide eigenaren hebben met succes samengewerkt aan verschillende projecten en zijn enthousiast om de Senbis Polymer Innovations verder te ontwikkelen.

Senbis Polymer Innovations blijft zich richten op polymeeronderzoek en daaraan gerelateerde diensten en de personele bezetting blijft hetzelfde. De nieuwe eigenaren hebben veel vertrouwen in de technisch directeur Bas Krins die meer dan 30 jaar R&D ervaring heeft op dit gebied. Krins blijft eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van de geleverde diensten. Deze diensten kunnen worden ingedeeld in consultancy, laboratoriumanalyses, proeffabriek diensten en de productie van speciale producten (garens en vezels). Daarnaast wordt bij Senbis samen met andere partners onderzoek gedaan naar nieuwe spin-off activiteiten. Een voorbeeld van een dergelijk initiatief is de ontwikkeling van een volledig composteerbaar polymeer (PLA) garen voor de tuinbouw. In de afgelopen jaren heeft het team veel kennis ontwikkeld over toepassingen voor verschillende biopolymeren en is voortdurend bezig met het ontdekken van nieuwe mogelijkheden.

Meer informatie over de diensten van Senbis Polymer Innovations is te vinden op de nieuwe website: www.senbis.com